کاشت مو، تنها یک اقدام زیبایی نیست؛ بلکه نقطه آغاز سفری حساس و نیازمند دقت است. از همان لحظه‌ای که گرافت‌ها در پوست سر جای می‌گیرند، فرآیند پیچیده‌ای از ترمیم و بازسازی آغاز می‌شود. این روند، که بخش مهمی از مراقبت بعد از کاشت مو را شامل می‌شود، نیاز به برنامه‌ای دقیق، کنترل‌شده و هدفمند دارد. در قلب این برنامه، داروهایی قرار دارند که توسط پزشک تجویز می‌شوند، قرص‌هایی که در ظاهر ساده‌اند، اما در عمل می‌توانند بر نتیجه نهایی کاشت مو تأثیر تعیین‌کننده‌ای بگذارند.
در ادامه، به بررسی مهم‌ترین قرص‌هایی می‌پردازیم که پس از کاشت مو تجویز می‌شوند، نقش هرکدام را مرور می‌کنیم و نکاتی کاربردی برای مصرف صحیح آن‌ها ارائه خواهیم داد.
۱. قرص‌های ضروری در سه روز اول بعد از کاشت مو
در سه روز ابتدایی پس از کاشت مو، بدن وارد مرحله‌ای از واکنش التهابی طبیعی می‌شود که آغاز روند ترمیم بافت‌ها را نشان می‌دهد. گرافت‌ها تازه کاشته شده‌اند و پوست سر به‌شدت حساس است. در این مرحله، پزشک معمولاً داروهایی برای پیشگیری از عفونت، کاهش التهاب و تسکین درد تجویز می‌کند.
-
آنتی‌بیوتیک‌ها
عفونت یکی از خطرات مهم پس از کاشت موست. گرچه نادر است، اما در صورت وقوع می‌تواند باعث از دست رفتن گرافت‌ها شود. آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند:
- سفالکسین ۵۰۰ میلی‌گرم: هر ۶ تا ۸ ساعت یک عدد
- آموکسی‌سیلین + کلاوولانات: برای مواردی که ریسک بالاتر است
دوره مصرف معمولاً ۳ تا ۵ روز است و نباید زودتر قطع شود، حتی اگر هیچ علائمی از عفونت مشاهده نشود.
-
داروهای ضد التهاب
برای کاهش تورم در پیشانی و اطراف چشم، گاهی از استروئیدهایی مانند دگزامتازون یا پردنیزولون استفاده می‌شود. این داروها التهاب سیستم ایمنی را کاهش داده و از تجمع مایع در زیر پوست جلوگیری می‌کنند.
مصرف این قرص‌ها باید دقیقاً طبق دستور پزشک باشد، زیرا مصرف بیش‌ازحد یا طولانی‌مدت آن‌ها می‌تواند باعث ضعف سیستم ایمنی یا اختلالات هورمونی شود.
-
مسکن‌ها
اگرچه بیشتر بیماران درد قابل‌توجهی ندارند، برخی ممکن است در نواحی بانک مو یا خط رویش احساس ناراحتی داشته باشند. پزشک معمولاً یکی از این مسکن‌ها را تجویز می‌کند:
- استامینوفن ساده یا کدئین
- ایبوپروفن (در صورتی که مشکل گوارشی وجود نداشته باشد)
- سلکوکسیب برای بیماران با حساسیت به NSAIDها
۲. مکمل‌های ضروری در هفته اول
در این مرحله، پوست سر در حال بازسازی بافت‌هاست و فولیکول‌ها برای تثبیت نیاز به تغذیه مناسب دارند.
-
قرص بیوتین
بیوتین یکی از ویتامین‌های گروه B است که در ساخت کراتین (پروتئین اصلی مو) نقش دارد. اغلب پزشکان توصیه می‌کنند از روز سوم بعد از کاشت، روزانه ۵۰۰۰ میکروگرم بیوتین مصرف شود. مصرف طولانی‌مدت آن معمولاً بی‌خطر است، اما باید زیر نظر پزشک باشد.
-
قرص زینک (روی)
روی در تقسیم سلولی، ترمیم زخم‌ها و فعالیت سیستم ایمنی نقش دارد. دوز توصیه‌شده معمولاً بین ۱۵ تا ۳۰ میلی‌گرم در روز است.
نکته: زینک در دوزهای بالا ممکن است باعث تهوع یا کاهش جذب مس شود.
-
ویتامین C
نه‌تنها سیستم ایمنی را تقویت می‌کند، بلکه در تولید کلاژن و ترمیم پوست هم نقش دارد. مصرف روزانه ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم توصیه می‌شود.
۳. داروهای تقویتی در ماه اول
با تثبیت گرافت‌ها، حالا بدن باید مواد اولیه لازم برای ساخت مو را تأمین کند.
-
مولتی‌ویتامین‌های پوست، مو و ناخن
این مکمل‌ها معمولاً حاوی ترکیب کاملی از ویتامینA ، C، E، زینک، سلنیوم و B-کمپلکس هستند. توجه به این نکته مهم است که باید مکملی انتخاب شود که دوز ویتامین A در آن کمتر از حد مجاز روزانه باشد، چون مصرف زیاد آن می‌تواند باعث ریزش مو شود.
-
مکمل‌های کلاژن
با افزایش سن، ذخایر طبیعی کلاژن بدن کاهش می‌یابد. کلاژن باعث تقویت بافت پوست و سلامت پوست سر می‌شود. مکمل‌های کلاژن معمولاً به صورت پودر یا قرص عرضه می‌شوند.
-
قرص‌های گیاهی
عصاره‌هایی مانند گزنه، عصاره نخل اره‌ای (saw palmetto) یا عصاره رزماری، اثرات ضدالتهابی و بهبود گردش خون دارند. البته باید از برندهای معتبر استفاده شود و با پزشک مشورت گردد.
۴. داروهای محک رشد از ماه دوم به بعد
فولیکول‌ها وارد فاز «تلوژن» یا استراحت می‌شوند. در این بازه، برخی پزشکان داروهای محرک رشد را تجویز می‌کنند.
-
ماینوکسیدیل خوراکی یا موضعی
ماینوکسیدیل با گشاد کردن عروق، خون‌رسانی به فولیکول را تقویت می‌کند. شکل موضعی آن معمولاً ۵٪ است و روزی یک یا دو بار استفاده می‌شود. در برخی موارد، فرم خوراکی با دوز پایین (مثلاً ۰.۲۵ تا ۱ میلی‌گرم در روز) تجویز می‌شود.
نکته: ممکن است در هفته‌های اول مصرف، ریزش موقت افزایش یابد که طبیعی است و نشان‌دهنده ورود موها به فاز رشد جدید است.
-
فیناستراید
این دارو با مهار آنزیم 5-آلفا ردوکتاز، جلوی تبدیل تستوسترون به DHT را می‌گیرد؛ هورمونی که عامل اصلی ریزش موی ارثی در مردان است.
- دوز رایج: ۱ میلی‌گرم در روز
- برای مردان زیر ۴۰ سال مؤثرتر است
- در زنان تجویز نمی‌شود، مگر در موارد خاص با فرم خاص دارو
-
قرص‌های آمینواسید
اسیدهای آمینه مانند متیونین، سیستئین، آرژینین و لیزین در ساختار مو و کراتین نقش دارند. مصرف مکمل‌های حاوی این ترکیبات می‌تواند روند رشد را تقویت کند.
۵. داروهایی که باید با احتیاط مصرف شوند
-
داروهای رقیق‌کننده خون
مثل آسپرین، وارفارین، کلوپیدوگرل یا دابیگاتران. این داروها خطر خون‌ریزی زیر جلدی را افزایش می‌دهند. اگر مصرف آن‌ها ضروری باشد، باید قبل از کاشت با پزشک هماهنگ شود.
-
داروهای تیروئیدی
در افرادی که اختلال تیروئید دارند (هایپو یا هایپرتیروئیدیسم)، اختلال هورمونی می‌تواند روی چرخه رشد مو تأثیر بگذارد. تنظیم دقیق دوز لووتیروکسین بسیار مهم است.
-
استروئیدهای آنابولیک
در بدنسازان یا افرادی که به‌صورت خودسرانه از این داروها استفاده می‌کنند، ریسک نوسانات هورمونی و ریزش مو بسیار بالاست.
6. توصیه‌های نهایی درباره مصرف قرص‌ها بعد از کاشت مو
- هیچ دارویی را خودسرانه شروع نکنید. حتی مکمل‌ها باید با مشورت پزشک باشند.
- حتماً دوره آنتی‌بیوتیک‌ها را کامل کنید. قطع زودهنگام ممکن است باعث بازگشت عفونت شود.
- تداخل دارویی را بررسی کنید. مخصوصاً اگر بیماری زمینه‌ای دارید یا داروهای دیگری مصرف می‌کنید.
- در صورت بروز حساسیت، دارو را قطع کرده و به پزشک اطلاع دهید.
- مراقب دوز و زمان‌بندی باشید. مصرف بیش‌ازحد بیوتین یا زینک می‌تواند مضر باشد.
مصرف صحیح و به‌موقع قرص‌ها بعد از کاشت مو، به اندازه خود عمل کاشت اهمیت دارد. از آنتی‌بیوتیک‌ها در روزهای ابتدایی گرفته تا مکمل‌های رشد در ماه‌های بعد، هر دارو نقش خاصی در موفقیت این فرآیند دارد. رعایت دقیق برنامه دارویی و پرهیز از مصرف خودسرانه، بهترین تضمین برای رسیدن به نتیجه‌ای ماندگار و طبیعی است.