انواع روشهای ارتودنسی را میتوان بر اساس امکان یا عدم امکان جابهجایی و خروج از دهان توسط بیمار به دو دسته کلی تقسیم کرد: ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک. متخصصین ارتودنسی از این روشها برای ردیف کردن و اصلاح دندانها و همچنین تغییر و اصلاح رشد اجزای صورت استفاده میکنند.
در ارتودنسی ثابت، تجهیزات به صورت ثابت در دهان قرار میگیرند و بیمار نمیتواند آنها را خارج کند؛ اما در ارتودنسی متحرک، بیمار میتواند وسایل و تجهیزات را از دهان خارج کرده و مجدداً در زمان مناسب از آنها استفاده کند. هر دو نوع ارتودنسی شامل زیرمجموعهها و انواع مختلفی هستند، از جمله ارتودنسی شفاف یا نامرئی که یکی از انواع ارتودنسی متحرک به شمار میرود.
تفاوت ارتودنسی ثابت و شفاف چیست؟ آیا ارتودنسی شفاف و نامرئی یکی هستند؟ ارتودنسی ثابت و متحرک چه تفاوتهایی دارند؟ معایب و مزایای آنها چیست؟ اینها از جمله سؤالات پرتکراری هستند که معمولاً توسط مراجعهکنندگان مطرح میشوند. در ادامه این مقاله به این سؤالات پاسخ خواهیم داد، در ضمن اگر در مازندران هستید و بدنبال ارتودنسی دندان در مازندران هستید حتما تا آخر همراه ما باشید.
ارتودنسی چیست؟
ارتودنسی یکی از شاخههای درمانی در دندانپزشکی است که به اصلاح ناهنجاریهای شکل و قرارگیری دندانها میپردازد. علاوه بر دندانها، اصلاح و درمان مشکلات فک نیز با استفاده از ارتودنسی و بدون نیاز به جراحی امکانپذیر است. اگرچه انجام ارتودنسی در سنین رشد و تکامل کودکان و نوجوانان بیشتر رایج است، اما این روش درمانی به گروه سنی خاصی محدود نمیشود و ارتودنسی برای بزرگسالان نیز توسط متخصصین ارتودنسی قابل انجام است.
افزایش آگاهی افراد درباره زیباییهای صورت و طراحی لبخند باعث شده است تمایل بیشتری برای مراجعه به متخصص ارتودنسی و مرتبسازی دندانهای خود پیدا کنند. ارتودنسی تنها روشی برای زیباسازی چهره نیست، بلکه با ایجاد تعادل و هماهنگی بین دندانها و فک، تأثیرات مثبتی بر سلامت عمومی بدن، از جمله عضلات مخصوص جویدن و مفاصل فکی – شقیقهای، میگذارد.
ارتودنسی ثابت چیست؟
ارتودنسی ثابت یکی از رایجترین و پرکاربردترین انواع ارتودنسی است و به دلیل ظاهر سیمی آن روی دندانها، معمولاً به نام "سیمکشی دندان" شناخته میشود. در این روش، براکتهای ارتودنسی به دندانها چسبانده میشوند، بنابراین بیمار نمیتواند آنها را از دهان خود خارج کند و تنها متخصص ارتودنسی میتواند در صورت لزوم آنها را تنظیم یا تعویض کند.
در ارتودنسی ثابت، روند درمان معمولاً به این صورت است که ماهی یکبار دندانها به میزان حدود یک میلیمتر جابهجا شده و به سمت جایگاه اصلی خود حرکت میکنند. این روش برای اصلاح ناهنجاریهای فکی و دندانی استفاده میشود و به بهبود بینظمی و نامرتبی دندانها کمک میکند.
بریسها متداولترین ابزارهای ارتودنسی ثابت هستند که از اجزایی مانند نوارها، سیمها یا براکتها تشکیل شدهاند. امروزه براکتها طراحی ظریفتر، سبکتر و کوچکتری نسبت به گذشته دارند و بخشهای سیمی و فلزی آنها کمتر قابل مشاهده است.
انواع ارتودنسی ثابت
ارتودنسی فلزی
این نوع ارتودنسی، رایجترین و قدیمیترین نوع ارتودنسی ثابت است. در این روش از براکتها و سیمهای فلزی استفاده میشود. ارتودنسی فلزی به دلیل مقاومت بالا و هزینه کمتر، یکی از پرکاربردترین روشها به شمار میرود.
ارتودنسی دیمون (Damon)
ارتودنسی دیمون نوعی ارتودنسی ثابت است که در آن از براکتهای مخصوصی استفاده میشود که دارای مکانیسم کشویی هستند و به سیمها اجازه میدهند تا بدون نیاز به کشهای الاستیکی به راحتی حرکت کنند. این روش باعث کاهش فشار و درد در حین درمان میشود و معمولاً مدت زمان درمان را کوتاهتر میکند.
ارتودنسی همرنگ دندان یا سرامیکی
در این نوع ارتودنسی، براکتها از جنس سرامیک و به رنگ دندان ساخته میشوند، به طوری که ظاهر طبیعیتر و کمتر جلبتوجهکنندهای دارند. این نوع ارتودنسی برای افرادی مناسب است که تمایل دارند ظاهر سیمکشی دندانها کمتر مشخص باشد.
ارتودنسی زبانی یا لینگوال
ارتودنسی زبانی به گونهای طراحی شده است که براکتها و سیمها در پشت دندانها (سمت زبانی) نصب میشوند، بنابراین از بیرون قابل مشاهده نیستند. این روش بیشتر برای افرادی مناسب است که میخواهند درمان ارتودنسی آنها کاملاً نامرئی باشد
ارتودنسی نامرئی
ارتودنسی نامرئی یا شفاف یکی از زیرمجموعههای ارتودنسی متحرک است که از الاینرهای نامرئی ساختهشده از جنس پلاستیک شفاف استفاده میکند. این روش به دلیل ظاهری غیرمشهود، یکی از محبوبترین و پرطرفدارترین روشهای ارتودنسی، بهویژه در میان بزرگسالان، محسوب میشود.
الاینرهای نامرئی به حدی شفاف هستند که تشخیص آنها در دهان فرد بسیار دشوار است. متخصص ارتودنسی این الاینرها را با استفاده از قالبگیری دقیق از دهان فرد طراحی و تولید میکند. این الاینرها شامل تعدادی پلاک نازک و متحرک هستند که به تدریج و با اعمال فشار ملایم، دندانها را به موقعیت مناسب هدایت میکنند.
یکی از نکات مهم در استفاده از ارتودنسی نامرئی این است که برای جلوگیری از لک شدن یا تغییر رنگ پلاکها، باید هنگام غذا خوردن یا نوشیدن مایعات رنگی آنها را از دهان خارج کنید. پس از تمیز کردن دندانها، میتوانید دوباره از الاینرها استفاده کنید تا روند درمان بهخوبی ادامه پیدا کند.
تفاوت ارتودنسی ثابت و شفاف چیست؟
ارتودنسی ثابت و شفاف (متحرک) دو روش مختلف برای درمان مشکلات دندانی هستند. انتخاب بین این دو روش به تشخیص متخصص ارتودنسی و نیازهای خاص هر فرد بستگی دارد. در برخی موارد، ممکن است متخصص برای دستیابی به نتیجه مطلوب از ترکیبی از هر دو روش استفاده کند.
تفاوتهای اصلی این دو روش:
نوع ناهنجاری:
-
- ارتودنسی شفاف: برای رفع ناهنجاریهای جزئی دندانها مناسب است.
- ارتودنسی ثابت: برای درمان ناهنجاریهای پیچیده دندانی و اختلالات شدید استفاده میشود.
ظاهر:
-
- بریسهای فلزی در ارتودنسی ثابت: ظاهری مشهود دارند و قابلتوجه هستند.
- ارتودنسی شفاف: به دلیل شفافیت، تقریباً نامرئی است و از نظر زیبایی جذابتر است.
قابلیت جابهجایی:
-
- ارتودنسی ثابت: بیمار نمیتواند آنها را جابهجا کند، که باعث سرعت بالاتر درمان میشود.
- ارتودنسی شفاف: قابل جابهجایی است و بیمار میتواند در مواقعی مانند غذا خوردن یا ورزش آنها را از دهان خارج کند.
رژیم غذایی:
-
- ارتودنسی ثابت: به دلیل ثابت بودن بریسها، بیماران باید از مصرف غذاهای سفت و چسبنده خودداری کنند.
- ارتودنسی شفاف: بیمار میتواند هنگام خوردن غذا پلاکها را از دهان خارج کرده و بدون محدودیت خاصی غذا بخورد.
ورزش و فعالیت:
-
- ارتودنسی شفاف: برای افرادی که ورزشهای تماسی انجام میدهند مناسبتر است، زیرا میتوانند هنگام ورزش الاینرها را خارج کنند.
- ارتودنسی ثابت: این امکان را ندارد و ممکن است در برخی ورزشها محدودیتهایی ایجاد کند.
مراجعات و مدت درمان:
-
- ارتودنسی ثابت: نیازمند مراجعات ماهانه برای تنظیم و تعویض سیمها است و معمولاً مدت درمان کوتاهتر است.
- ارتودنسی شفاف: نیازی به مراجعه مکرر ندارد و به دلیل قابلیت جابهجایی، همکاری بیمار نقش مهمی در مدت درمان دارد.
هزینه:
-
- ارتودنسی شفاف معمولاً هزینه بالاتری نسبت به ارتودنسی ثابت دارد.
سخن آخر: ارتودنسی ثابت یا ارتودنسی نامرئی؟
انتخاب بین ارتودنسی ثابت و نامرئی بستگی به اهداف درمانی بیمار، نوع ناهنجاری دندانی، و توانایی و میزان همکاری بیمار در رعایت دستورالعملهای متخصص دارد. ارتودنسی نامرئی یا شفاف به دلیل ظاهر زیبا و قابلیت جابهجایی یکی از محبوبترین روشهای ارتودنسی محسوب میشود.
مزیت بزرگ ارتودنسی نامرئی، آسانی در تمیز کردن و نگهداری است؛ اما این وسایل ممکن است گم شوند یا به دلیل عدم استفاده بهاندازه کافی، درمان را طولانیتر کنند. از سوی دیگر، ارتودنسی ثابت به دلیل نصب دائمی، درمانی مداوم و دقیق ارائه میدهد و برای مشکلات پیچیدهتر و نیاز به درمان سریعتر مناسبتر است.
در نهایت، متخصص ارتودنسی با بررسی دقیق شرایط بیمار تصمیم میگیرد که از ارتودنسی ثابت، نامرئی یا ترکیبی از هر دو روش استفاده کند. اگر به دنبال متخصصان مجرب برای ارتودنسی دندان در مازندران هستید، پیشنهاد ما دکتر محمد طیبی است که میتواند بهترین خدمات را به شما ارائه دهد.