انسولین هورمون حیاتی است که غده لوزالمعده آن را تولید می‌کند و نقش مهمی در تنظیم سطح قند خون در بدن دارد. این هورمون به سلول‌ها اجازه می‌دهد تا گلوکز را از جریان خون جذب کنند و انرژی لازم را برای عملکرد صحیح در اختیار آنها قرار دهد.
انسولین به ذخیره گلوکز اضافی در کبد برای استفاده بدن کمک می‌کند. بدون وجود انسولین کافی یا مقاومت نسبت به آن، سطح قند خون بدن افزایش می‌یابد و فرد به بیماری دیابت مبتلا می‌شود. عملکرد مناسب این هورمون برای سلامت بدن ضروری است و آن را به یک عامل کلیدی در مدیریت دیابت و شرایط مرتبط با آن تبدیل می‌کند. ما در این مقاله به بررسی دقیق این هورمون و سرنگ انسولین می‌پردازیم و شما را با انواع آن آشنا می‌کنیم. پس همراهمان بمانید.
انواع انسولین و تفاوت آنها بر اساس مدت زمان اثر
انسولین نوعی هورمون است که در پانکراس تولید می‌شود و نقش مهمی در تنظیم سطح گلوکز در بدن دارد. این هورمون به سلول‌ها کمک می‌کند گلوکز را از خون به داخل سلول‌ها منتقل کند تا به‌عنوان منبع انرژی استفاده شود. اگر انسولین به اندازه کافی تولید نشود، سطح گلوکز خون افزایش می‌یابد و به مشکلاتی مانند دیابت منجر خواهد شد.
بهترین انسولین بر اساس مدت زمان اثر به چند دسته تقسیم می‌شوند:
- انسولین سریع‌الاثر: این نوع انسولین بعد از تزریق در عرض 20 تا 25 دقیقه فعال می‌شود. تا ۵ ساعت پس از تزریق سرنگ انسولین، به حداکثر اثر خود می‌رسد و معمولا قبل از وعده‌های غذایی تزریق می‌شود.
- انسولین کوتاه‌اثر: این نوع انسولین حدود ۳۰ دقیقه طول می‌کشد تا به‌طور کامل اثر کند و تا ۶ ساعت تاثیرش در بدن ادامه دارد.
- انسولین متوسط‌اثر: این نوع انسولین حداکثر ۱ ساعت قبل از وعده غذایی تزریق می‌شود. تاثیر آن می‌تواند تا ۱۸ ساعت باقی بماند.
در صورتی که دچار دیابت هستید و نیاز به انتخاب بهترین سرنگ انسولین دارید، بهتر است با دکتر متخصص غدد و داخلی مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر مقاله ی تفاوت های سرنگ معمولی و سرنگ انسولین را مطالعه فرمایید.
چه عواملی باعث مقاومت به انسولین می‌شود؟
مقاومت به انسولین وضعیت پیچیده‌ای است که در آن بدن شما نسبت به این هورمون به آن شکل طبیعی خود واکنشی نشان نمی‌دهد. چندین عامل ژنتیکی و سبک زندگی به ایجاد مقاومت به انسولین کمک می‌کنند. از جمله:
- در افرادی که از مشکل اضافه وزن رنج می‌برند، به‌ویژه در ناحیه شکم، مقاومت به انسولین شایع‌تر است.
- چربی اطراف شکم به‌عنوان یک عامل مهم در ایجاد مقاومت به انسولین شناخته شده است.
- کمبود فعالیت بدنی و کم‌تحرکی نیز باعث بروز مشکلاتی از جمله مقاومت به انسولین می‌شود.
- سن: افراد مسن‌تر به مقاومت به انسولین حساس‌تر هستند.
- مصرف استروئیدها: استفاده استروئیدها ممکن است باعث افزایش مقاومت به انسولین شود.
- سابقه خانوادگی: اگر در خانواده شما فرد مبتلا به دیابت وجود دارد، احتمال مقاومت شما به انسولین بیشتر است.
- بارداری: برخی زنان در دوران بارداری ممکن است نسبت به انسولین مقاوم شوند.
به‌طور کلی، مقاومت به انسولین ممکن است به بروز اختلالاتی مانند دیابت نوع ۲، چاقی، بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری کبد چرب غیرالکلی، سندرم متابولیک و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) منجر شود.
محل تزریق انسولین کجاست؟
محل تزریق سرنگ انسولین برای جذب بهتر و تنظیم مناسب سطح قند خون بسیار مهم است. این هورمون را معمولا در نواحی زیر تزریق می‌کنند:
- شکم (دور ناف): شکم محل رایجی برای تزریق انسولین است. دسترسی به آن راحت است و به‌دلیل وجود چربی‌ها، گستردگی بالای ناحیه و عضلات کمتر، درد اندکی را حس خواهید کرد. تزریق انسولین در شکم باید بین دور کمر و استخوان‌های لگن و در فاصله حدودا ۵ سانتی‌متری از ناف باشد. از تزریق انسولین در بافتی که زخم (اسکار) است، خودداری کنید.
- بازوها: بازوها محل مناسب دیگری برای تزریق انسولین هستند. سرسوزن یا سرنگ را در ناحیه سه‌سر در پشت بازو، تقریبا در محل بین آرنج و شانه بگذارید. سخت‌بودن تزریق در این محل، مهم‌ترین مشکل انتخاب آن است. چون در این محل نیشگون گرفتن برای تزریق انسولین سخت است.
- ران‌ها: برای تزریق سرنگ انسولین، انتخاب ران ایده‌آل است. اگر این قسمت را برای تزریق انتخاب کردید، زاویه سوزن باید در برابر ران و بین زانو و لگن گذاشته شود. محل تزریق باید اندکی از مرکز فاصله داشته باشد و به‌سمت بیرون پاها باشد. از تزریق به ناحیه داخلی ران (که شبکه عروقی پیچیده‌ای دارد) خودداری کنید.
بهتر است با پزشک خود درباره محل مناسب برای تزریق سرنگ انسولین مشورت کنید.
سوالات متداول
چقدر طول می‌کشد تا انسولین اثر کند؟
انسولین 30 دقیقه تا 4 ساعت پس از تزریق، بسته به نوع آن، شروع به اثرگذاری می‌کند. اثرات آن بسته به نوع آنها و دوز شما معمولا بین 16 تا 24 ساعت باقی می‌ماند.
آیا در صورت ابتلا به دیابت نوع 2 به تزریق انسولین نیاز دارم؟
انسولین مانند دارویی است که به بدن شما کمک می‌کند از گلوکز (قند) برای انرژی استفاده کند. اگر سایر داروهای دیابت به‌اندازه کافی برای حفظ گلوکز خون شما در محدوده سالم نتیجه‌بخش نیستند، باید برای دیابت نوع 2 انسولین تزریق کنید. گاهی ممکن است فقط برای مدت کوتاهی نیاز به تزریق این هورمون داشته باشید.
آیا می‌توانم بدون انسولین زندگی کنم؟
خیر، ما نمی‌توانیم بدون انسولین زندگی کنیم. انسولین یک هورمون شیمیایی است که در بدن ساخته می‌شود و به مدیریت سطح قند خون کمک می‌کند.