زایمان طبیعی و سزارین
برای زنانی که قصد حاملگی و مادرشدن دارند، بارداری را میتوان یکی از اتفاقات مهم زندگی آنان عنوان کرد که در طی نه ماه و پس از فرازونشیبهای فراوان، به زایمان و تولد نوزاد منتهی میشود. حتما میدانید که بهطورکلی وضع حمل به دو شیوه طبیعی و سزارین انجام میشود. این دو روش هرکدام مزایا و معایب خود را دارند و اینکه کدام روش برای شما مناسبتر است، به سابقه پزشکی، وضع حمل قبلی و سلامت کودک شما بستگی دارد. آشنایی با دو شیوه تولد نوزاد طبیعی و سزارین و همچنین مراقبتهای دوران بارداری از موضوعات بسیار مهم و ضروری است که هر مادر باید درمورد آنها اطلاعات کافی داشته باشد. در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا با هم این موضوعات را بهطور کامل و جامع بررسی کنیم.
انجام زایمان طبیعی و سزارین
یکی از دغدغههای مهم مادران در دوران بارداری، انتخاب نوع وضعحمل و مزایا و معایب هریک از آنهاست. شاید اولین سوالی که برای زوجین در این شرایط مطرح میشود، این است که کدامیک از دو زایمان طبیعی و سزارین بهتر است؟! پاسخ این سوال به عوامل مختلفی بستگی دارد و انتخاب آن حتما باید با نظر پزشک متخصص زنان انجام شود. تفاوت اصلی بین سزارین و طبیعی، در نحوه بهدنیاآوردن نوزاد است. در نوع سزارین، نوزاد از طریق یک برش در شکم و رحم مادر و در نوع طبیعی نوزاد از طریق واژن مادر بهدنیا میآید. درادامه، به توضیح و مقایسه دو شیوه وضعحمل سزارین و طبیعی میپردازیم.
وضعحمل طبیعی
وضعحمل طبیعی روشی است که در آن نوزاد بهطور طبیعی از طریق واژن مادر بهدنیا بیاید. زایمان طبیعی دارای 3 مرحله است که این مراحل با گشادشدن دهانه رحم تعیین میشود. انقباضاتی که یک زن باردار تجربه میکند، نشانه شروع وضعحمل است. مرحله اول زمانی اتفاق میافتد که دهانه رحم مادر تا 10 سانتیمتر گشاد میشود. مرحله دوم زمانی است که سر کودک در دهانه واژن قابلمشاهده است. مرحله سوم با تولد نوزاد و خارجشدن او همراه است.
وضعحمل سزارین
سزارین یک روش وضعحمل از طریق جراحی است که در آن، پزشک یک برش در قسمت پایین شکم و رحم مادر ایجاد میکند تا نوزاد را بهدنیا بیاورد. این روش را میتوان تحت بیهوشی منطقهای یا بیهوشی عمومی انجام داد. سزارین بهطور معمول زمان وجود یک عارضه یا مشکل در بارداری انجام میشود. بااینحال، مادران میتوانند پس از مشورت با پزشک و تصمیمگیری آگاهانه، به روش سزارین زایمان کنند.
تفاوتهای سزارین و طبیعی
دو شیوه وضعحمل طبیعی و سزارین دارای تفاوتهایی هستند که درادامه به آنها میپردازیم:
زمان لازم برای وضعحمل: مدتزمان تولد نوزاد ممکن است در این دو روش بسیار متفاوت باشد. سزارین معمولاً بین ۴۵ دقیقه تا یک ساعت طول میکشد؛ درحالیکه روش طبیعی میتواند تا ۱۲ ساعت هم زمان ببرد.
دوران نقاهت: در روش سزارین برای بهبودی کامل معمولا ۶ تا ۸ هفته زمان نیاز است. در روش طبیعی اما بهبودی کامل در حدود شش هفته پس از وضع حمل، قابلانتظار است.
سطح درد: اگرچه همه افراد درد را بهصورت یکسان تجربه نمیکنند؛ اما بااینحال در روش سزارین مادر درد کمتری احساس میکند.
ریسک زایمان: سزارین معمولا برای مادرانی که حاملگی پرخطر دارند، چند نوزاد (مثلا دوقلو) بهدنیا میآورند یا نوزادی در وضعیت پزشکی متفاوت دارند، توصیه میشود و بهنسبت نوع طبیعی، در شرایطی که مادر و نوزاد در خطر باشند، گزینه بهتری است.
در صورت داشتن هرگونه سؤال، ابهام یا نگرانی درمورد دو روش طبیعی و سزارین و مزایا و معایبی که هریک از این دو روش دارند، بهتر است با پزشک متخصص خود صحبت کرده و مشاورههای لازم را دریافت کنید.
مزایا و معایب وضعحمل طبیعی و سزارین
اگر در دوران بارداری هستید، آشنایی با مزایا و معایب دو شیوه وضعحمل طبیعی و سزارین بسیار مهم است. درادامه به بررسی مزایا و معایب این دو روش میپردازیم.
وضعحمل طبیعی
مزایای زایمان طبیعی به شرح زیر است:
مزایا
-
کودک هنگام عبور از واژن، باکتریهای تقویتکننده سیستم ایمنی را بهدست میآورد.
-
نیاز به جراحی ندارد و با خطرات و عوارض جراحی مانند عفونت، خونریزی داخلی و تشکیل اسکار همراه نیست.
-
مدتزمان موردنیاز برای بستری در بیمارستان کوتاه است و مادران معمولاً میتوانند ظرف دو روز به خانه بازگردند.
معایب
-
زمان از پیش تعیینشدهای برای تولد نوزاد وجود ندارد و شروع وضعحمل، به آمادگی نوزاد بستگی دارد. به همین دلیل ممکن است مادران درمورد زمان شروع غیرقابلپیشبینی زایمان دچار نگرانی شوند.
-
احتمال بروز مشکلاتی چون بیاختیاری ادرار و مشکلات مربوط به رابطه جنسی وجود دارد.
وضعحمل سزارین
مزایا و معایب وضعحمل سزارین به شرح زیر است:
مزایا
-
برای مادرانی با شرایط پزشکی خاص مانند ابتلا به فشارخون بالا، دیابت، تبخال یا HIV روش ایمنتری است.
-
در شرایط حاملگیهای پرخطر، حاملگی چندقلو، زایمان طولانیمدت و شرایط اورژانسی گزینه بهتری بهحساب میآید.
-
برنامهریزی برای زمان وضعحمل امکانپذیر است؛ بنابراین مادر استرس و اضطراب کمتر و آمادگی ذهنی بیشتری دارد.
-
احتمال بروز مشکلاتی چون بیاختیاری ادرار و مشکلات جنسی در این روش کم است.
معایب
-
مدتزمان بستری و نقاهت طولانیتر است.
-
خطر بروز عوارضی مانند ازدستدادن بیش از حد خون، لختهشدن خون و عفونت وجود دارد.
ذکر این نکته ضروری است که بدانید پروسه زایمان ممکن است طبق برنامه پیش نرود و بهدلیل یک ضرورت پزشکی، نوع وضعحمل تغییر کند. بهیاد داشته باشید که نوع وضعحمل مهم نیست و تنها هدف مهم این است که مادر و کودک هر دو سالم و سلامت باشند.
مشاوره قبل از بارداری
یکی از اقدامات مهم و ضروری پیش از اقدام به بارداری، مشاوره قبل از بارداری است که میتواند ضامن سلامت پروسه بارداری باشد. درواقع، با انجام مشاورههای پیش از بارداری میتوان برای داشتن یک بارداری سالم برنامهریزی کرده، از مشکلات، خطرات و ریسکهای موجود مطلع شده و درنهایت زایمان موفق و سالمی داشت. در مشاوره پیش از بارداری، متخصص زنان به بررسی سوابق بیماریها و مشکلات زوجین میپردازد، آزمایشهای لازم را انجام میدهد و زوجین را از لحاظ روانی و جسمانی برای بارداری موفق آماده میکند.
یکی از اقدامات مهم دیگر پیش از بارداری، انجام مشاوره ژنتیک است. مشاوره ژنتیکی به بررسی سوابق ژنتیکی خانوادگی و غربالگری ازدواجهای خویشاوندی میپردازد و به جلوگیری از بروز برخی بیماریهای ژنتیکی در جنین کمک زیادی میکند. مراقبتهای دوران بارداری بهطور ایدئال باید حداقل سه ماه قبل از تلاش برای بارداری شروع شود. برخی از عادات سالمی که باید در این دوره رعایت کنید، عبارتاند از:
-
ترک سیگار و نوشیدن الکل
-
مصرف روزانه مکملهای اسیدفولیک (۴۰۰ تا ۸۰۰ میکروگرم)
-
صحبت با پزشک خود درمورد شرایط پزشکی، مصرف مکملهای غذایی و هرگونه داروهای بدون نسخه یا نسخهای که مصرف میکنید
-
اجتناب از هرگونه تماس با مواد سمی و مواد شیمیایی در خانه یا محل کار
مراجعه به یک پزشک متخصص برای انجام مشاوره پیش از بارداری کمک میکند تا بارداری و زایمان مطمئنتر و راحتتری داشته باشید و فرزندی سالم بهدنیا بیاورید.
مراقبتهای حین بارداری
علاوهبر مشاوره پیش از بارداری، مراقبتهای حین بارداری نیز اهمیت زیادی دارند. برای محافظت از سلامت مادر و کودک، حتما مراقبتهای دوران بارداری باید بهطور منظم و دقیق، تحتنظر پزشک متخصص زنان مجرب و باسواد انجام شود. هنگامیکه باردار شدید، باید تا زمان زایمان قرار ملاقاتهای منظم با پزشک خود داشته باشید. این قرار ملاقاتها باید هر ماه در شش ماه اول بارداری، هر دو هفته در ماههای هفتم و هشتم و هر هفته در ماه نهم بارداری باشد تا پزشک سلامت شما و جنین را بررسی کند. در این قرار ملاقاتها بهطور معمول اقدامات زیر انجام میشود:
-
انجام آزمایشها و غربالگریهای معمول، مانند آزمایش خون برای بررسی کمخونی، HIV و دیگر موارد
-
بررسی منظم فشارخون
-
اندازهگیری وزن
-
نظارت بر رشد و ضربان قلب کودک
-
صحبت درمورد رژیم غذایی خاص و انجام برخی ورزشها
ویزیتهای بعدی نیز ممکن است شامل بررسی وضعیت کودک و توجه به تغییرات بدن مادر در حین آمادهشدن برای زایمان باشد. البته درصورت داشتن بارداری پرخطر بهدلیل سن یا برخی شرایط سلامتی، ممکن است به ویزیتهای مکرر و مراقبتهای ویژه نیاز داشته باشید.
سخن پایانی
سزارین و طبیعی دو روش وضعحمل هستند که انتخاب آنها باتوجهبه شرایط، درخواست مادر و از همه مهمتر نظر پزشک متخصص زنان انجام میشود. هریک از این دو روش وضعحمل مزایا و معایب خود را دارند که پزشک میتواند پس از بررسی شرایط عمومی مادر و نوزاد، یکی از آنها را پیشنهاد دهد. علاوهبر انتخاب روش زایمان، مراقبت خوب و دقیق قبل، حین و بعد از بارداری که میتواند به رشد و تکامل کودک شما کمک کند و هر دوی شما را سالم نگه دارد نیز از دیگر وظایف یک پزشک متخصص زنان است. یک پزشک متخصص زنان مجرب میتواند به کنترل و مدیریت شرایط کمک زیادی کرده و تولد یک نوزاد سالم را تضمین کند. دکتر فروزنده فارغپور یکی از جراحان و متخصصان زنان شناختهشده و ماهر در شهر تهران است که میتوانید برای دریافت مراقبتهای لازم بارداری به ایشان مراجعه کرده و دوران بارداری و همچنین زایمان خود را بدون نگرانی طی کنید.