نویسنده: دکتر منوچهر بهمئی / مشاور مدیرعامل، روغن‌های غنچه و غنچه پلاس
روغن‌های گیاهی خوراکی نقش حیاتی در صنعت غذایی جهان ایفا می‌کنند و عناصر و مواد مغذی اساسی آشپزی و پخت و پز را فراهم می‌کنند. با افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان نسبت به مقولۀ سلامتی، حوزه روغن گیاهی خوراکی به سمت نوآوری و روندهای نوآورانه پیش می‌رود. در این مقاله، به بررسی آخرین تحولات و مفاهیم نوظهور در حوزه روغن گیاهی خوراکی می‌پردازیم، این مطلب را تحت هیچ عنوان از دست ندهید!
سلامت و بهداشت
تقاضای افراد برای گزینه‌های غذایی سالم‌تر، حوزه روغن گیاهی خوراکی را وادار به تمرکز بر توسعه روغن‌هایی با ترکیب‌های تغذیه‌ای بهتر کرده است. شرکت‌های صنایع غذایی در واحدهای تحقیق و توسعه خود سرمایه‌گذاری سنگینی می‌کنند تا روغن‌هایی با میزان کمتر چربی اشباع، سطح بیشتر اسیدهای چرب امگا-۳ و پایداری بالاتر ارائه دهند. هدفِ این اقدامات برآورده کردن تقاضاهای مصرف‌کنندگان برای گزینه‌های سالم‌تر بدون کاهش طعم و کارایی همیشگی‌ست.
پایداری و تأثیر محیطی
تأثیر محیطی تولید روغن‌های گیاهی باعث شده است که حوزه روغن گیاهی خوراکی به سمت شیوه‌های پایدار برود. محققان و شرکت‌ها منابع جایگزینی را برای روغن‌های خوراکی مورد بررسی قرار می‌دهند؛ مانند: جلبک‌ها، فرایند تخمیر میکروبی و جریان‌های ضایعات. این رویکردهای نوآورانه هدفشان کاهش وابستگی به محصولات سنتی است که با مسائل مربوط به از بین رفتن جنگل‌ها و تلفات تنوع زیستی روبه‌رو هستند. به علاوه، روش‌های تولید پایدار، مانند کشاورزی تجدیدپذیر و تکنیک‌های استخراج روغن باعث کمرنگ شدن اثرات اکولوژیکی صنعت می‌شود.
انواع روغن‌های نوآورانه
چندین روغن گیاهی خوراکی جدید، برای پاسخگویی به نیازهای متنوع مصرف‌کنندگان تولید شده است. به عنوان مثال، روغن‌های با میزان بالا اولئیک، حاصل از محصولاتی مانند آفتابگردان و کانولا، به دلیل پایداری بیشتر و عمر طولانی‌تر، در حال محبوب شدن هستند. روغن‌های ویژه مانند روغن آووکادو، گردو و مکادامیا نیز بخاطر طعم و خواص تغذیه‌ای خاص خود مورد توجه قرار می‌گیرند. علاوه بر این، معرفی روغن‌های ترکیبی که از روغن‌های گیاهی مختلف تشکیل شده‌اند، ترکیبی متوازن ارائه می‌دهند.
ویژگی‌های کاربردی
محققان در تلاشند تا ویژگی‌های کاربردی روغن‌های گیاهی خوراکی را بهبود دهند تا در برنامه‌های مختلف غذایی قابل استفاده باشند. به عنوان مثال، تغییر ترکیب روغن برای بهبود پایداری امولسیون می‌تواند منجر به تهیه بهترین درسینگ سالاد و مایونز شود. فناوری نانوامولسیون برای ایجاد قطره‌های روغن با اندازه کمتر، میزان حلالیت و جذب ترکیبات بیوفعال را افزایش داده و ارزش تغذیه‌ای روغن‌های خوراکی را بیشتر می‌کند.
آگاهی مصرف‌کنندگان و برچسب‌گذاری
افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان درباره منشأ و کیفیت روغن‌های گیاهی خوراکی، منجر به توسعه روش‌های واضح‌تری در برچسب‌گذاری شده است. گواهی‌نامه‌هایی مانند غیر-ژنتیکی، ارگانیک، تجارت عادلانه و منبع پایدار، به تدریج اهمیت بیشتری پیدا کرده‌اند و به مصرف‌کنندگان امکان می‌دهند تا انتخاب‌های آگاهانه داشته باشند. شفافیت در زنجیره تأمین، از جمله ردیابی و برنامه‌های گواهی‌نامه‌بندی، اطمینان می‌دهد که روغن‌ها مطابق با استانداردهای خاصی تولید می‌شوند و نگرانی‌های مربوط به تقلب کاهش پیدا می‌کند.
نتیجه‌گیری
حوزه روغن گیاهی خوراکی در حال تجربه کردن تحولات جالبیست که به تقاضای مصرف‌کنندگان برای محصولات سالم‌تر، پایدارتر و کاربردی منجر می‌شود. نوآوری‌ها در انواع روغن‌ها، روش‌های تولید و روش‌های برچسب‌گذاری، آینده این صنعت را شکل می‌دهد. همچنین، با ادامه این روندها، بازار روغن گیاهی خوراکی فرصت‌های امیدبخشی برای مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان ایجاد می‌کند و منجر به توسعه یک چشم‌انداز غذایی پایدارتر و غنی‌تر می‌شود.